Archiwum aktualności

Zaskarżanie klauzul niedozwolonych 01 lipca 2013 r.

W lutym z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości doszło do zmiany przepisów regulujących stawki minimalne za czynności wykonywane przed sądami przez radców prawnych i adwokatów. Zmianie uległa stawka za prowadzenie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie spraw o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Przed zmianą stawka za czynności adwokata lub radcy prawnego wynosiła 360 zł, natomiast nowelizacja przepisów określiła ją na 60 zł.

Jednym z podstawowych założeń i celów stawianych sobie przez Ministra Sprawiedliwości było zmniejszenie wpływu spraw do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przypomnijmy, w całej Polsce pojawiło się kilka kancelarii prawnych, które reprezentując różnego rodzaju stowarzyszenia i osoby fizyczne (konsumentów) masowo zaskarżają klauzule umowne znajdujące się w regulaminach sklepów internetowych. Działanie to, na pierwszy rzut oka zgodne z prawem, spowodowało zasypanie pozwami Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie. Celem masowego zaskarżania pozwów są koszty zastępstwa procesowego zasądzane przez sąd w wysokości stawki minimalnej wynikającej z właściwego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Zaskarżane są klauzule wpisane już do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Hitem, jeśli można tak powiedzieć, stała się klauzula zapisu na sąd właściwy dla miejsca siedziby sprzedawcy, czyli przewidująca, że w przypadku sporu pomiędzy nabywcą a sklepem internetowym, właściwy do rozstrzygnięcia sporu będzie sąd powszechny, w którego okręgu siedzibę ma przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy. Wypełnia ona ponad 20 % pozycji w rejestrze klauzul niedozwolonych, a nie jest to jedyna zaskarżana masowo klauzula.

Już na etapie propozycji oceniliśmy zmianę stawek minimalnych negatywnie. Po raz kolejny wprowadza się zmianę prawa ad hoc, nie rozważając problemu i nie próbując ustalić jego źródła. Próba zmniejszenia wpływu spraw do sądu za pomocą zmniejszenia stawki minimalnej za pomoc prawną udzieloną przed sądem przez adwokata lub radcę prawnego jest zwyczajnie niepoważna i godząca w interesy uczciwych obywateli poszukujących ochrony prawnej sądu. Zmniejszono i tak niską stawkę za skomplikowane sprawy zaskarżania klauzul (360 zł) do kwoty identycznej, jaką sąd zasądza za nadanie orzeczeniu klauzuli wykonalności (60 zł). Uznano, że postępowania te służą wyłącznie zarabianiu na kosztach zastępstwa procesowego, a na marginesie pozostawiono tych, którzy dochodząc swoich praw, zmuszeni są pozywać o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Efekt jest taki, że jeśli konsument będzie musiał, w innym niż zarobkowym celu, skierować pozew przeciwko przedsiębiorcy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, wtedy poniesie koszty pomocy prawnej, które z całą pewnością wyniosą więcej, aniżeli 60 zł, które zasądzi mu sąd. Cała kwota wydana przez konsumenta na pomoc prawną powyżej 60 zł nie będzie mogła być egzekwowana od przeciwnika w przypadku wygrania procesu.

Wyrażamy nadzieję, że Minister Sprawiedliwości, jako jeden z naczelnych organów państwa, monitoruje skuteczność i celowość wprowadzanych przez siebie przepisów, gdy chodzi o rozporządzenia. Zmiana stawki minimalnej, o której mowa powyżej, spowodowała bowiem jeszcze większy napływ pozwów o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Wcześniej 9 pozwów bywało rekordem. W chwili obecnej rekordziści otrzymują kilkadziesiąt pozwów. Było to oczywiście do przewidzenia na etapie projektowania zmian rozporządzeń. Jeśli wcześniej dla zarobku w wysokości 1.440 zł wystarczyło złożyć 4 pozwy, to w obecnym stanie prawnym osiągnięcie takiego zarobku wymaga złożenia 24 pozwów. Pozywający dla zarobku doskonale dostosowali się do zmiany przepisów. Pozostaje zatem nadal oczekiwać na bardziej przemyślane zmiany w prawie.

Z drugiej strony trzeba wskazać, że wiele winy w obecnym stanie rzeczy leży po stronie przedsiębiorców. Każda działalność gospodarcza prowadzona jest w określonym otoczeniu prawnym i przygotowując się do rozpoczęcia sprzedaży przez Internet, obok narzędzi pozwalających na jej prowadzenie, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.

Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Mądry 59-220 Legnica Plac Słowiański 1, pok. 511 tel. 785 86 96 96 e-mail: Kontakt z Kancelarią