Ogólna regulacja dotycząca wykonania zastępczego znajduje się w przepisach art. 480 Kodeksu cywilnego. Istotę tej instytucji ustawodawca ujął w paragrafie pierwszym, stanowiąc że „W razie zwłoki dłużnika w wykonaniu zobowiązania czynienia, wierzyciel może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, żądać upoważnienia przez sąd do wykonania czynności na koszt dłużnika.”. Jak wynika z przywołanego przepisu, do posłużenia się wykonaniem zastępczym niezbędne jest upoważnienie sądu (wyjątek przewidują przepisy dotyczące umowy o dzieło - art. 636 k.c.).
W przypadku zobowiązań wynikających z umów wykonanie zastępcze będzie zmierzać do wykonania zapisów umowy, zgodnie z jej treścią, w zastępstwie pierwotnie zobowiązanego dłużnika. Oczywiście warunkiem zastosowania art. 480 k.c. jest zwłoka dłużnika. Praktycznym problemem pojawiającym się w korzystaniu z wykonania zastępczego jest czas trwania procesu o upoważnienie do wykonania czynności zastępczej, dlatego w niektórych sytuacjach rozsądnym rozwiązaniem będzie uregulowanie tej kwestii w umowie. Na taką możliwość wskazuje zawarta w art. 353[1] k.c. zasada swobody umów. Stopień szczegółowości postanowień umowy dotyczących wykonania zastępczego może być różny, od przyznania tylko wierzycielowi uprawnienia do wykonania zastępczego w określonych sytuacjach, do precyzyjne ustalonej procedury wyłonienia wykonawcy zastępczego i dopuszczalnej wysokości kosztów, jakie wierzyciel może przeznaczyć na wykonanie zastępcze.
Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Mądry 59-220 Legnica Plac Słowiański 1, pok. 511 tel. 785 86 96 96 e-mail: Kontakt z Kancelarią