W praktyce prowadzenia działalności gospodarczej niejednokrotnie pojawia się problem dłużników, którzy nie regulują należności. Rozwiązań w takim przypadku jest kilka, w zależności od potrzeb i możliwych do zastosowania środków.
Można dochodzić należności na własną rękę, podjąć negocjacje z dłużnikiem, a następnie skierować sprawę do sądu, co wiąże się z pewnością z długim czasem oczekiwania na efekty postępowania.
Innym sposobem radzenia sobie z zadłużeniem jest sprzedaż wierzytelności. W zasadzie można wskazać na dwa kręgi adresatów oferty sprzedaży wierzytelności. W pierwszym znajdą się firmy sektora finansowego zajmujące się profesjonalnie skupem i windykacją wierzytelności. W drugim mogą znaleźć się dłużnicy dłużnika sprzedawanej wierzytelności. Nabycie wierzytelności może pozwolić im na dokonanie potrącenia należności.
Bez względu na osobę nabywcy wierzytelności, jej sprzedaż nastąpi zawsze za cenę niższą niż nominalna wartość wierzytelności, obejmująca należność główną i odsetki. Wysokość uzyskanej ze sprzedaży wierzytelności ceny zależna będzie od kilku czynników, przede wszystkim od możliwości i stopnia trudności w wyegzekwowaniu należności od dłużnika, kosztów dochodzenia należności od dłużnika, przewidywanego czasu potrzebnego do wyegzekwowania należności.
Wierzyciel sprzedający wierzytelność powinien jednak pamiętać o kilku kwestiach. Sprzedaż wierzytelności nie oznacza całkowitego braku zainteresowania nią w późniejszym okresie. W przypadku, gdyby nabywca skierował sprawę do sądu niezbędne będzie, jeśli nie uczyniono tego w momencie sprzedaży, przekazanie mu pełnej dokumentacji potwierdzającej istnienie wierzytelności. Może stać się konieczne także stawienie się w sądzie w charakterze świadka sprzedawcy lub innych osób (mogą to być np. pracownicy sprzedawcy), dysponujących wiedzą niezbędną dla wykazania istnienia wierzytelności.
Umowa sprzedaży wierzytelności może przewidywać wiele rozwiązań. W szczególności zapłata całości lub części ceny może zostać uzależniona od wyegzekwowania należności od dłużnika. W pierwszym przypadku umowa taka nie będzie się różnić od umowy powierniczego przelewu wierzytelności w celu jej ściągnięcia. W umowie sprzedaży wierzytelności nabywca może sobie również zastrzec odpowiedzialność sprzedawcy za wypłacalność dłużnika. Tego typu rozwiązanie będzie najczęściej niekorzystne dla sprzedającego.
Podstawową kwestią jest w przypadku przelewu wierzytelności jego dopuszczalność. Kodeks cywilny przewiduje kilka przypadków, w których przelew nie jest dopuszczalny. Jednym z nich jest zastrzeżenie umowne. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem i zawiera ono wzmiankę o niedopuszczalności przelewu, to takie zastrzeżenie będzie skuteczne względem nabywcy. Mówiąc inaczej, jeśli w umowie, z której wynika wierzytelność zapisano, że nie może być ona zbyta na inny podmiot, to zawarcie umowy sprzedaży takiej wierzytelności będzie nieskuteczne. Umowa, z której wynika wierzytelność może również zawierać ograniczenia w zakresie dopuszczalności jej przeniesienia. Najczęściej spotykanym ograniczeniem zbywalności wierzytelności jest uzależnienie zbycia od zgody dłużnika. Praktycznie oznacza to zakaz zbycia, gdyż dłużnicy zgadzają się na sprzedaż wierzytelności w wyjątkowych sytuacjach.
Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Mądry 59-220 Legnica Plac Słowiański 1, pok. 511 tel. 785 86 96 96 e-mail: Kontakt z Kancelarią